Overdaad in die Overberg
Bly oor in die Arniston Spa Hotel
First published in Rapport, May 2021
Arniston Spa Hotel is net so deel van die Overberg as wat “die kalkklippad en Visbekrots en Kassiesbaai se windpomp… deel was van Waenhuiskrans”, soos wat die skrywer Audrey Blignaut (1916 – 2008), ‘n gebore Bredasdorper, dit in haar boek “Die Rooi Granaat” beskryf het.
Arniston, oftewel Waenhuiskrans, een van talle stranddorpe in die Overberg, is die enigste dorp in Suid-Afrika wat met twee name kan spog.
Die naam Waenhuiskrans (oorspronklik Wagenhuiskrantz) is ontleen aan ‘n seegrot so groot soos ‘n plaasskuur. Dié grot kan met laagwater te voet bereik word.
Na die HMS Arniston op 30 Mei 1815 hier gestrand het, het Waenhuiskrans sy tweede naam gekry. Daar was tussen 350 en 400 mense aan boord (bronne verskil hieroor); net 6 het oorleef. Die oorlewendes het kus op gestap en is toevallig deur ‘n boer van die omgewing gevind, waarna hulle per ossewa na Kaapstad geneem is.
Arniston is 2.5 uur se ry vanaf Kaapstad.
Waar die Overberg begin
Met genoeg tyd tot jou beskikking is South Hill-wingerde (www.southhill.co.za) in die Elginvallei (dis omtrent hier waar die Overberg begin) ‘n ideale stop om by South Hill Restaurant aan tapas te smul en jou aan die kuns – alles te koop – teen hul mure te verkyk. Moenie nalaat om South Hill se wyne te proe nie.
Akkommodasie is ook by South Hill beskikbaar: ‘n ruim, keurig gemeubileerde gastehuis met slaapplek vir 12 volwassenes; ‘n romantiese wittebroodkothuis en ‘n huisboot met 3 afsonderlike kajuite en 2 sondekke.
Nie te ver van South Hill nie is Almenkerk (www.almenkerk.co.za) waar die uitsig oor wingerde, heuwels en dale genoeg rede is om by dié wynplaas aan te doen. Wag tot jy die Almenkerk Chardonnay of hul rooi versnit, Almenkerk The Flemish Masters, geproe het – dan sal jy telkemale terugkeer.
Kies kortpad of draal op die langpad
Afhangende van hoe haastig jy is, kan jy óf die kortste pad met die N2 verby Botrivier en deur Caledon, Napier en Bredasdorp tot by Arniston ry óf ‘n sloertoer deur Hermanus, Gansbaai en die Agulhas Wine Triangle onderneem.
Hoe dieper jy die Overberg binnery, hoe meer word die mense op hul byname geken.
Audrey Blignaut vertel: “Sonder die Ganse was ons dorp (Bredasdorp) dood. Waarom die Ganse Ganse genoem is, weet ek nie, maar hulle is so genoem en hulle wou nie so genoem word nie. Oom Giel Gans laat toe ‘n kennisgewing in die koerant sit dat enigeen wat weer van ‘n Gans praat, vervolg gaan word. Toe verander die Ganse dadelik in Kwake. Hier ‘n Kwaak daar ‘n Kwaak en al die Kwake saam het nooit ‘n mede-dorpenaar tot voor die hof gekwaak nie.”
Die kort lont
Beplan jou vertrektyd só dat jy by DeeZ Restaurant in Napier (kyk op Facebook) vir middagete kan aansit. Die eienaar Dee Robinson is die speserykoningin van die Overberg hoewel sy nie net Indiese-, Thai- en Asiese kos in haar restaurant voorsit nie. DeeZ bied ook speserykursusse en gewilde poësie- en vasvra-aande aan.
By Blue House Books (kyk op Facebook) is ‘n wye verskeidenheid boeke oor ‘n wyer verskeidenheid onderwerpe, ook versamelaarsboeke vir boekwurms.
Sit tyd opsy vir ‘n besoek aan die Skeepswrakmuseum op Bredasdorp (www.westerncape.gov.za/facility/shipwreck-museum).
‘n Effense ompad
As tyd jou maat is, mik na die Hemel-en-Aarde-vallei. Draf eers in by die Wine Village (www.winevillage.co.za) op die hoek van die R320 waar jy na die vallei afdraai.
Hier is die grootste verskeidenheid van Suid-Afrikaanse wyne onder een dak. Dit gaan maar knor om te kies wat om te los en wat om te vat. As daar egter één bottel is waarsonder jy nie koers kan kry nie, is dit Black Dog Malbec van Paul Wallace Wines (www.paulwallacewines.co.za)!
Bespreek vooraf vir ‘n seisoenale pasmaatete by Creation (www.creationwines.com/); wys ‘n motorbestuurder vir die res van die rit aan.
Elke gereg by Creation verras nie net met die kreatiewe konsep daaragter nie, maar ook oor hoe die geure van die wyne by die disse – in kamma voëlnessies of op dofgroen, gekartelde keramiekblare – aansluit.
Vanaf Creation kan jy met met die Hemel-en-Aarde-pas (R320), wat van die een mooi uitsig na die volgende kronkel, aanry tot dit weer by Caledon aansluit.
Alternatiewelik kan jy terugry soos wat jy gekom het en met die R43 na Hermanus, Stanford en Gansbaai reis.
Nog plek op jou boekrak? Draf gou by Hemingway’s Bookshop (www.hermanus.co.za/history/268-hemingway-bookshop) in.
Sou jou reisplan ‘n aand insluit wat jy in hierdie omtes oorslaap, is daar twee moetdoen-dinge: ‘n vaart met die Lady Stanford-rivierboot (www.xplorio.com/stanford/lady-stanford-river-cruises/) op die Kleinrivier en ‘n 4×4-toer met Overlandy Off-Road Adventures (www.overlandy.co.za) waartydens jy die Walkerbaai-natuurreservaat deur die oë van Lloyd Koppel ontdek. Sy passie is aansteeklik, hy weet presies waar om vir fotogeleenthede te stop en die Klipgat-grot, ‘n Wêrelderfenisgebied, maak deel van die toer uit. Overlandy bied ook ander Overbergroetes aan.
In Gansbaai is ‘n ete by Blue Goose (kyk op Facebook) nie te versmaai nie; dit voel kompleet of jy ‘n weggesteekte juweeltjie ontdek het.
Gansbaai Book Exchange (www.xplorio.com/gansbaai/gansbaai-book-exchange/) het meer as 20 000 tweedehandse boeke oor elke onderwerp onder die son te koop.
Knap buite Gansbaai bied Fynbos Deck (www.fynbosdeck.co.za/home/) restauranthappies of deli-padkos, jy kan op die strand perdry (bespreek by Gansbaai & Pearly Beach Horse Trails: www.pbhorsetrails.co.za) of strandlangs fiets ry (bespreek by: www.fatbiketours.co.za).
Skink ‘n glasie op die lewe
Nog is het einde niet. Die kelders en wyne van die Agulhas Wine Triangle wag op jou.
Net buite Baardskeerdersbos lê The Giant Periwinkle (www.giantperiwinkle.co.za). Hul wyne spog met name soos Baardbek, Wind Scorpion en Sun Spider. Die bebaarde keldermeester Pierre Rabie verduidelik die Baardbek-wyn só: “Die baard maak die man. Die man maak die wyn. Die naam maak die plek.”
Na jy deur die Morawiese Sendinggenootskapdorpie Elim (www.xplorio.com/gansbaai/en/about/areas/elim/) gery het, kom jy Black Oystercatcher-wynlandgoed (www.blackoystercatcher.co.za) – met heerlike pizzas by hul restaurant – en Strandveld Vineyards (www.strandveld.co.za), die mees suidelike wynlandgoed in Afrika, teë.
Skemerkelkies in Waenhuiskrans
Sorg dat jy voor sononder by die Arniston Spa Hotel (www.arnistonhotel.com) inklok. Met ‘n skemerkelkie in die hand kyk jy vanuit jou seefrontkamer of die hotelstoep uit oor die oseaan tot by die gesigseinder.
Die witgekalkte rietdakhuisies van Kassiesbaai is ‘n paar treë vanaf die hotelstoep.
Kassiesbaai, ‘n nasionale erfenisgebied, se naam kom vanaf die paraffienkissies wat vanmelewe se dae uitgespoel het. Dié kissies, afkomstig van skeepswrakke, is – tesame met kalk en riete – ingespan om die vissershuisies te bou.
Sit aan vir kontreikos by Wanda’s Waenhuis, Willeen’s Meals of Mien’s Tea Garden (lees meer op Tripadvisor).
Verken die omgewing
Vanaf die Arniston Spa Hotel is Agulhas, die mees suidelike punt van Afrika, minder as ‘n uur se ry.
Vanaf die imposante Agulhas-vuurtoring kan jy met ‘n plankpaadjie na die suidpunt drentel. Op die suidpunt pryk die Agulhas Icon (www.sa-venues.com/attractionswc/map-of-africa-monument.php) in die vorm van ‘n reliëfkaart van Afrika; ek wil nog die persoon raakloop wat nie opgewonde oor dié monument raak nie.
‘n Wandeling van sowat 20 minute verder lewer die geroeste wrak van die Meisho Maru op. Dié wrak lê so vlak dat jy met laagwater amper bo-op kan klim, maar dit moet jy natuurlik nie doen nie!
By Struisbaai-vissershawe kan jy aan ‘n koue bier teug terwyl jy oor die visserskuite en die kaaitjie uitkyk.
Nog nie uitgelees nie? In Bredasdorp het Fiksie en Fantasie (www.xplorio.com/bredasdorp/fiksie-fantasie/) boeke teen billike pryse vir elkeen se smaak.
Pryslys:
Arniston Spa Hotel: bed en ontbyt vanaf R1200 vir 2 persone
Verblyf by South Hill
- Gastehuisvilla met 6 slaapkamers: R8076 per nag
- Pumphouse-wittebroodkothuis: R1790 per nag
- Stokies Ark-huisboot: R5000 per nag
- Geldig 1 Mei-30 September 2021
Lady Stanford: R225 p.p.
Toegang Bredasdorp Skeepswrakmuseum: volwassenes R25, kinders R10
Aromatiese winter-pasmaatete by Creation R495 p.p.
Overlandy Gansbaai – Walkerbaai-natuurreservaat 4×4 Kussafari: R800 p.p.
Pizza by Black Oystercatcher: R95-R125
Arniston Spa Hotel, South Hill Vineyards en Lady Stanford val onder Cape Country Routes (www.capecountryroutes.com).
ilsezietsmanblog 
Sjoe, jy maak mens sommer lus om die plekkies te gaan besoek. Ek was al in Struisbaai en na Agulhas se kant toe saam met ‘n vriendin en haar man. Ek is nuuskierig oor hierdie ander plekke en sal dit beslis wil besoek.
Die Overberg het baie om te bied sonder dat dit oorvol raak, Christa. Behalwe vir die kusdorpe het die plattelandse dorpe ook genoeg om ‘n mens besig te hou. Kom maak ‘n draai – jy sal nie spyt wees nie.
Baie goed beskryf en uitgebeeld,Ilse.
Dankie, Letty-Ann. Jy weet die Overberg is na aan my hart.
Jip!
Nog ‘n dankie, Letty-Ann.